Kiểm kê khí nhà kính

Với sự gia tăng đáng kể lượng khí nhà kính trong khí quyển, việc kiểm kê chính xác các nguồn phát thải khí nhà kính không chỉ giúp các quốc gia và doanh nghiệp tuân thủ các cam kết quốc tế mà còn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững. Cùng Môi Trường Vina Envi sẽ tìm hiểu ngay sau đây.

Kiểm kê khí nhà kính là gì? 

Kiểm kê khí nhà kính (GHG inventory) là quá trình thu thập, đo lường, phân tích và báo cáo các thông tin liên quan đến lượng khí nhà kính phát thải hoặc hấp thụ từ các hoạt động của con người trong một khu vực, tổ chức hoặc quốc gia.

Quy trình kiểm kê này giúp các tổ chức, doanh nghiệp và quốc gia hiểu rõ hơn về tác động của các hoạt động của mình đối với biến đổi khí hậu và môi trường. Bên cạnh đó, kiểm kê khí nhà kính còn là cơ sở để các bên liên quan thực hiện các biện pháp giảm thiểu phát thải, tuân thủ các cam kết quốc tế và xây dựng các chiến lược phát triển bền vững.

Khái niệm về kiểm kê khí nhà kính

Mục tiêu của quy trình kiểm kê khí nhà kính

Mục tiêu của quy trình kiểm kê khí nhà kính

Mục tiêu của quy trình kiểm kê khí nhà kính (GHG Inventory) là nhằm thu thập, xác định và báo cáo các nguồn phát thải khí nhà kính trong một tổ chức, doanh nghiệp, quốc gia hoặc khu vực. Mục tiêu chính bao gồm:

• Đánh giá lượng phát thải khí nhà kính: Xác định và đo lường lượng khí nhà kính phát thải từ các hoạt động sản xuất, giao thông, tiêu thụ năng lượng, nông nghiệp và các hoạt động khác.
• Cung cấp thông tin cho chính sách và chiến lược giảm thiểu: Kiểm kê khí thải nhà kính cung cấp dữ liệu quan trọng giúp các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức xây dựng và thực hiện các chính sách, chiến lược để giảm thiểu lượng phát thải, từ đó góp phần vào mục tiêu bảo vệ khí hậu toàn cầu.
• Tuân thủ quy định pháp lý: Các quốc gia, doanh nghiệp cần thực hiện kiểm kê khí nhà kính để tuân thủ các quy định pháp lý về phát thải và cam kết quốc tế (như Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu).
• Giám sát và báo cáo: kiểm kê khí thải nhà kính giúp theo dõi mức độ phát thải qua các năm, đảm bảo tính minh bạch và cung cấp cơ sở dữ liệu để báo cáo định kỳ cho các tổ chức quốc tế, cơ quan chính phủ hoặc các bên liên quan.
• Xác định cơ hội giảm phát thải: Từ việc kiểm kê, tổ chức có thể nhận diện các nguồn phát thải lớn và tìm cách giảm thiểu chúng thông qua các giải pháp công nghệ, thay đổi quy trình, sử dụng năng lượng tái tạo hoặc các biện pháp hiệu quả khác.
• Tăng cường trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp: Việc kiểm kê khí nhà kính thể hiện cam kết của doanh nghiệp đối với việc bảo vệ môi trường, đồng thời giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh và uy tín trong mắt cộng đồng và các bên liên quan.

Công cụ sử dụng trong quy trình kiểm kê khí nhà kính

Công cụ sử dụng trong quy trình kiểm kê khí nhà kính

Những công cụ sử dụng trong quy trình kiểm kê khí nhà kính không chỉ giúp nâng cao độ chính xác mà còn tiết kiệm thời gian và công sức trong quá trình kiểm kê. Dưới đây là một số công cụ phổ biến được sử dụng:

Phần mềm kiểm kê khí nhà kính

Cơ sở dữ liệu khí thải

Cơ sở dữ liệu khí thải là một hệ thống thông tin được xây dựng để thu thập, lưu trữ và quản lý dữ liệu về khí thải, đặc biệt là các khí nhà kính (GHG) từ các nguồn khác nhau. Dưới đây là một số cơ sở dữ liệu khí thải quan trọng:

• IPCC Emission Factor Database: Cung cấp hệ số phát thải chuẩn cho nhiều lĩnh vực khác nhau, giúp các tổ chức tính toán chính xác lượng phát thải khí nhà kính từ các hoạt động của mình.
• UNFCCC GHG Data Interface: Cung cấp dữ liệu khí thải từ các quốc gia thành viên của Công ước Khí hậu Liên Hợp Quốc, hỗ trợ trong việc so sánh và phân tích dữ liệu phát thải quốc gia.
• EPA Greenhouse Gas Equivalencies Calculator: Công cụ chuyển đổi các đơn vị khí thải sang các đơn vị dễ hiểu hơn, giúp người sử dụng hình dung được mức độ phát thải trong các ngữ cảnh khác nhau.

Công cụ trực tuyến

Có nhiều công cụ trực tuyến hỗ trợ việc kiểm kê khí thải nhà kính, tính toán lượng phát thải, và theo dõi tác động môi trường của các hoạt động sản xuất và tiêu thụ năng lượng. Dưới đây là một số công cụ trực tuyến phổ biến giúp tổ chức và cá nhân thực hiện kiểm kê khí thải:

• Carbon Trust Carbon Calculator: Dành cho các doanh nghiệp nhỏ, công cụ này giúp tính toán dấu chân carbon của các hoạt động doanh nghiệp, hỗ trợ giảm thiểu khí thải trong quá trình sản xuất và hoạt động.
• WWF Footprint Calculator: Ước tính dấu chân carbon cá nhân, công cụ này giúp người dùng nhận thức rõ hơn về tác động môi trường từ các hành động hàng ngày.
• EPA’s Greenhouse Gas Equivalencies Calculator: Chuyển đổi lượng khí thải sang các đơn vị dễ hiểu như lượng CO2 tương đương với số lượng xe ô tô, nhà máy điện, v.v.

Việc lựa chọn công cụ kiểm kê khí nhà kính phù hợp phụ thuộc vào quy mô, lĩnh vực hoạt động và mục tiêu cụ thể của từng tổ chức. Các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng để lựa chọn công cụ tối ưu, đáp ứng nhu cầu và tài nguyên của mình, từ đó nâng cao hiệu quả kiểm kê khí nhà kính và tuân thủ các cam kết về bảo vệ môi trường.

3 Phương pháp thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Phương pháp thực hiện kiểm kê khí nhà kính

Kiểm kê khí nhà kính có thể được thực hiện bằng một số phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp có những ưu nhược điểm riêng và phù hợp với các tình huống khác nhau. Dưới đây là ba phương pháp chính trong quy trình kiểm kê khí thải nhà kính:

Phương pháp trực tiếp

Phương pháp này liên quan đến việc đo lường trực tiếp lượng khí thải từ các nguồn phát thải bằng cách sử dụng các thiết bị đo chuyên dụng.

• Ưu điểm: Cung cấp độ chính xác cao, thích hợp cho các nguồn phát thải lớn hoặc các hệ thống có tính phức tạp cao, giúp có cái nhìn rõ ràng về nguồn phát thải.
• Nhược điểm: Chi phí cao, đòi hỏi thiết bị và kỹ thuật phức tạp, đồng thời yêu cầu đào tạo nhân lực có chuyên môn để thực hiện.

Phương pháp gián tiếp

Phương pháp này sử dụng các hệ số quy đổi và dữ liệu về hoạt động sản xuất để tính toán lượng khí thải. Việc ước tính phát thải dựa trên các yếu tố như tiêu thụ năng lượng, nguyên vật liệu sử dụng, hoặc thông tin về sản xuất.

• Ưu điểm: Chi phí thấp, dễ thực hiện và có thể áp dụng cho nhiều loại hình tổ chức khác nhau mà không cần phải trang bị thiết bị đo đạc.
• Nhược điểm: Độ chính xác thấp hơn so với phương pháp trực tiếp, có thể xảy ra sai số do sự phụ thuộc vào các hệ số quy đổi và dữ liệu sẵn có.

Phương pháp lai

Phương pháp lai kết hợp cả phương pháp trực tiếp và gián tiếp, trong đó sử dụng phương pháp trực tiếp để kiểm kê các nguồn phát thải chính và phương pháp gián tiếp cho các nguồn phát thải phụ.

• Ưu điểm: Tạo ra sự cân bằng giữa độ chính xác và chi phí, giúp tối ưu hóa kết quả kiểm kê.
• Nhược điểm: Yêu cầu phải quản lý và xử lý dữ liệu phức tạp hơn, vì phải kết hợp hai phương pháp khác nhau trong quy trình.

Các bước cần thực hiện khi kiểm kê khí nhà kính

Các bước cần thực hiện khi kiểm kê khí nhà kính

Quy trình kiểm kê khí nhà kính bao gồm các bước chính để đảm bảo kết quả chính xác và đáng tin cậy:

Bước 1: Xác định phạm vi kiểm kê

Xác định rõ ràng các ranh giới tổ chức và các hoạt động cần kiểm kê. Lựa chọn năm cơ sở làm mốc kiểm kê và xác định các loại khí nhà kính cần kiểm kê.

Bước 2: Thu thập dữ liệu

Xác định các nguồn dữ liệu cần thiết và thu thập thông tin về các hoạt động sản xuất, tiêu thụ năng lượng của tổ chức. Đảm bảo dữ liệu thu thập là đầy đủ, chính xác và nhất quán.

Bước 3: Xác định lượng khí thải

Áp dụng các phương pháp tính toán phù hợp và sử dụng hệ số phát thải chuẩn để tính toán lượng khí thải từ từng nguồn. Tổng hợp kết quả và tính toán tổng lượng phát thải của tổ chức.

Bước 4: Phân tích và đánh giá

Xác định các nguồn phát thải chính và phân tích xu hướng phát thải theo thời gian.

Đánh giá hiệu quả của các biện pháp giảm thiểu đã được áp dụng trong tổ chức.

Bước 5: Báo cáo kết quả kiểm kê

Lập báo cáo chi tiết về kết quả kiểm kê khí nhà kính, trình bày thông tin một cách minh bạch và dễ hiểu. Đảm bảo tuân thủ các yêu cầu báo cáo theo quy định của pháp luật và các tiêu chuẩn quốc tế.

Tóm lại, kiểm kê khí nhà kính không chỉ giúp các tổ chức tuân thủ các yêu cầu pháp lý mà còn mang lại nhiều lợi ích trong việc quản lý, giảm thiểu phát thải, cải thiện hiệu quả kinh doanh và xây dựng hình ảnh trách nhiệm môi trường. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, thúc đẩy sự phát triển bền vững và góp phần vào mục tiêu giảm thiểu biến đổi khí hậu toàn cầu.

Hy vọng với những thông tin mà Vinaenvi đã cung cấp trên đây có thể giúp bạn hiểu hơn về quy trình kiểm kê khí nhà kính, nếu bạn còn có bất cứ thắc mắc nào hãy liên hệ với chúng tôi để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất nhé!