Đăng ký môi trường: Hướng dẫn toàn diện về quy định, thủ tục và đối tượng liên quan

Đăng ký môi trường là một công cụ quản lý môi trường quan trọng nhằm kiểm soát và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh và dịch vụ quy mô nhỏ. Đây là thủ tục đơn giản hơn so với giấy phép môi trường, giúp các cơ quan quản lý nắm được thông tin và giám sát hoạt động bảo vệ môi trường của dự án, cơ sở. Bài viết này của Môi Trường VinaEnvi sẽ giúp bạn hiểu rõ về quy định, thủ tục và đối tượng liên quan đến đăng ký môi trường, từ đó tuân thủ đúng quy định pháp luật và thực hiện trách nhiệm bảo vệ môi trường hiệu quả.

Cơ sở pháp lý về đăng ký môi trường

Hoạt động đăng ký môi trường được quy định trong nhiều văn bản pháp luật quan trọng, bao gồm:

• Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17/11/2020: Đây là văn bản pháp lý cao nhất quy định về đăng ký môi trường, trong đó Điều 49 quy định về đối tượng, nội dung và thẩm quyền tiếp nhận đăng ký môi trường.
• Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường: Nghị định này cung cấp các quy định chi tiết về thủ tục đăng ký môi trường, mẫu đơn đăng ký và quy trình xử lý hồ sơ.
• Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10/01/2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường: Thông tư này quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, bao gồm hướng dẫn cụ thể về mẫu biểu, nội dung đăng ký môi trường.
• Nghị định số 45/2022/NĐ-CP ngày 08/07/2022 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, trong đó có các quy định về xử phạt đối với vi phạm về đăng ký môi trường.
• Thông tư số 15/2023/TT-BTNMT ngày 28/07/2023 của Bộ Tài nguyên và Môi trường: Hướng dẫn một số điều của Luật Bảo vệ môi trường về bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

Hoạt động đăng ký môi trường được quy định trong nhiều văn bản  pháp luật quan trọng

Những văn bản pháp luật này đã tạo nên khung pháp lý toàn diện cho hoạt động đăng ký môi trường, giúp cơ quan quản lý và doanh nghiệp có hướng dẫn rõ ràng trong việc thực hiện trách nhiệm bảo vệ môi trường.

Đối tượng phải đăng ký môi trường

Theo quy định hiện hành, đối tượng phải đăng ký môi trường bao gồm các dự án đầu tư, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường. Cụ thể:

• Dự án đầu tư nhóm III có phát sinh nước thải, bụi, khí thải phải được xử lý hoặc có phát sinh chất thải nguy hại phải được quản lý theo quy định về quản lý chất thải khi đi vào vận hành chính thức.
• Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường nhưng có phát sinh nước thải, bụi, khí thải phải được xử lý hoặc có phát sinh chất thải nguy hại phải được quản lý.
• Các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ trong khu dân cư có phát sinh nước thải, khí thải hoặc chất thải rắn.
• Hộ gia đình, cá nhân có hoạt động sản xuất với quy mô nhỏ nhưng có phát sinh chất thải cần quản lý.

Đối tượng đăng ký môi trường gồm dự án, cơ sở không thuộc diện cấp phép môi trường

Xem ngay:

Hướng dẫn lập báo cáo công tác bảo vệ môi trường mới NHẤT

Tìm hiểu về các đối tượng miễn đăng ký môi trường

So sánh giấy phép môi trường và đăng ký môi trường

Giấy phép môi trường và đăng ký môi trường là hai công cụ quản lý môi trường khác nhau, được áp dụng cho các đối tượng khác nhau:

Quy định về đăng ký môi trường

Quy định về đăng ký môi trường được nêu rõ trong các văn bản pháp luật hiện hành, bao gồm các nội dung chính sau:

Thời điểm đăng ký môi trường

• Đối với dự án đầu tư mới: Trước khi dự án đi vào vận hành chính thức
• Đối với cơ sở đang hoạt động: Phải thực hiện đăng ký môi trường trong thời hạn quy định sau khi Luật Bảo vệ môi trường 2020 có hiệu lực

Nội dung đăng ký môi trường

Theo quy định, nội dung đăng ký môi trường phải bao gồm:

• Thông tin chung về dự án, cơ sở (tên, địa chỉ, người đại diện, loại hình sản xuất)
• Loại hình sản xuất, công nghệ áp dụng
• Nguồn phát sinh, lượng chất thải và tác động môi trường
• Các biện pháp bảo vệ môi trường
• Cam kết thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường

Nội dung đăng ký môi trường

Thẩm quyền tiếp nhận đăng ký môi trường

• Ủy ban nhân dân cấp huyện: Tiếp nhận đăng ký môi trường của dự án, cơ sở trên địa bàn, trừ dự án, cơ sở trong khu công nghiệp
• Ban quản lý khu công nghiệp: Tiếp nhận đăng ký môi trường của dự án, cơ sở trong khu công nghiệp

Các thẩm quyền tiếp nhận đăng ký môi trường

Trách nhiệm sau khi đăng ký môi trường

Sau khi hoàn thành đăng ký môi trường, chủ dự án, cơ sở có trách nhiệm:

• Thực hiện đúng và đầy đủ các nội dung đã đăng ký
• Thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường theo quy định
• Báo cáo định kỳ về tình hình thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường
• Đăng ký lại khi có thay đổi về quy mô, công suất, công nghệ sản xuất

Theo Thông tư số 15/2023/TT-BTNMT, có một số cập nhật về quy định báo cáo công tác bảo vệ môi trường và thời gian nộp báo cáo, giúp doanh nghiệp thuận tiện hơn khi thực hiện nghĩa vụ báo cáo.

Xem ngay:

Đối tượng phải có giấy phép môi trường là ai? Ai có thẩm quyền cấp giấy phép môi trường?

Tiết lộ các cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép môi trường

Hồ sơ đăng ký môi trường

Hồ sơ đăng ký môi trường là tập hợp các tài liệu cần thiết để thực hiện thủ tục đăng ký môi trường. Theo quy định hiện hành, hồ sơ đăng ký môi trường bao gồm:

Văn bản đăng ký môi trường

Đây là tài liệu chính trong hồ sơ đăng ký môi trường, được lập theo mẫu quy định tại Phụ lục XIII ban hành kèm theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP. Văn bản này cần bao gồm các nội dung cơ bản sau:

• Thông tin chung về chủ dự án, cơ sở
• Tên, địa điểm thực hiện dự án, cơ sở
• Loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ
• Công suất, quy mô của dự án, cơ sở
• Nguyên liệu, nhiên liệu sử dụng
• Các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường
• Cam kết của chủ dự án, cơ sở

Văn bản đăng ký môi trường là tài liệu chính, được lập theo mẫu quy định tại phụ lục XII

Tài liệu kèm theo

Ngoài văn bản đăng ký chính, hồ sơ đăng ký môi trường còn bao gồm các tài liệu kèm theo:

• Bản vẽ mặt bằng tổng thể của dự án, cơ sở
• Sơ đồ vị trí khu vực phát sinh nước thải, khí thải
• Sơ đồ hệ thống thu gom, xử lý nước thải, khí thải
• Bản vẽ thiết kế các công trình xử lý chất thải (nếu có)
• Hợp đồng thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại (nếu có)
• Các giấy tờ, tài liệu khác có liên quan

Yêu cầu về hình thức

• Hồ sơ được lập thành 01 bộ gốc
• Văn bản đăng ký môi trường phải có chữ ký của người đại diện có thẩm quyền và đóng dấu (nếu có)
• Các tài liệu kèm theo phải được đóng thành quyển cùng với văn bản đăng ký môi trường.

Việc chuẩn bị đầy đủ và chính xác hồ sơ đăng ký môi trường là bước quan trọng để đảm bảo thủ tục đăng ký được tiến hành thuận lợi. Một hồ sơ hoàn chỉnh sẽ giúp rút ngắn thời gian xử lý và tăng khả năng được chấp thuận.

Thủ tục đăng ký môi trường

Thủ tục đăng ký môi trường là quy trình hành chính cần thực hiện để hoàn thành việc đăng ký môi trường. Quy trình này bao gồm các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Chủ dự án, cơ sở cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ đăng ký môi trường theo quy định. Hồ sơ cần đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và tuân thủ mẫu quy định.

Cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định

Bước 2: Nộp hồ sơ

Hồ sơ đăng ký môi trường được nộp đến cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận:

• UBND cấp huyện: Đối với dự án, cơ sở nằm ngoài khu công nghiệp
• Ban quản lý khu công nghiệp: Đối với dự án, cơ sở trong khu công nghiệp

Hồ sơ có thể được nộp trực tiếp, qua đường bưu điện hoặc nộp trực tuyến (nếu có).

Bước 3: Tiếp nhận và xem xét hồ sơ

Cơ quan tiếp nhận có trách nhiệm xem xét tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ:

• Trường hợp hồ sơ đầy đủ, hợp lệ: Cơ quan tiếp nhận cấp giấy biên nhận
• Trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ: Cơ quan tiếp nhận hướng dẫn chủ dự án, cơ sở hoàn thiện hồ sơ

Bước 4: Xem xét, kiểm tra nội dung hồ sơ

Cơ quan tiếp nhận sẽ tiến hành xem xét, kiểm tra nội dung hồ sơ đăng ký môi trường:

• Đánh giá sự phù hợp của các biện pháp bảo vệ môi trường
• Đối chiếu với các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường
• Kiểm tra tính khả thi của các cam kết bảo vệ môi trường

Cơ quan tiếp nhận sẽ tiến hành xem xét, kiểm tra hồ sơ đăng ký môi trường

Bước  5: Xác nhận đăng ký môi trường

Trong thời hạn không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, cơ quan tiếp nhận sẽ xem xét, xác nhận đăng ký môi trường:

• Trường hợp đồng ý: Cấp giấy xác nhận đăng ký môi trường
• Trường hợp không đồng ý: Có văn bản trả lời và nêu rõ lý do

Bước 6: Nhận kết quả

Chủ dự án, cơ sở nhận kết quả trực tiếp tại cơ quan tiếp nhận hoặc qua đường bưu điện (nếu có yêu cầu).

Từ năm 2023, theo chính sách cải cách thủ tục hành chính, nhiều địa phương đã triển khai dịch vụ công trực tuyến cho phép nộp hồ sơ và nhận kết quả đăng ký môi trường qua mạng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

Tóm lại, đăng ký môi trường là công cụ quản lý thiết yếu cho dự án nhóm III và cơ sở quy mô nhỏ, đơn giản hóa thủ tục so với giấy phép môi trường. Doanh nghiệp cần nắm vững đối tượng, quy trình và nội dung đăng ký để tuân thủ pháp luật, tránh bị xử phạt và thể hiện trách nhiệm bảo vệ môi trường. Xu hướng cải cách hành chính qua dịch vụ công trực tuyến đang giúp quá trình này trở nên thuận tiện và tiết kiệm hơn.

Thông tin liên hệ:

Nguyễn Thị Thu Sang

Email: thusang@vinaenvi.vn - thusang@vinaenvi.net

Mobi - Zalo - Viber: 0903.774.112

Xem ngay:

Top 5 các công ty tư vấn môi trường uy tín chất lượng

Đối tượng nào cần xin giấy phép môi trường cấp huyện?